Dieta i suplementacja w PCOS

Co to jest PCOS?

Zespół policystycznych jajników to schorzenie, które dotyka coraz więcej kobiet w wieku rozrodczym. PCOS jest przyczyną zaburzeń miesiączkowania oraz niepłodności związanej z brakiem owulacji. Nadmierne owłosienie typu męskiego, nieregularna miesiączka, trądzik to jedne z najczęstszych objawów. W powstawaniu zespołu PCOS znaczenie mają czynniki hormonalne, środowiskowe i genetyczne. Pacjentki z występującym schorzeniem są bardziej narażone na występowanie zaburzeń metabolicznych (nadciśnienie tętnicze, nietolerancja glukozy, cukrzyca typu II, miażdżyca, dyslipidemia). Kobiety w ciąży z towarzyszącym PCOS narażone są na występowanie powikłań (poronienia, przedwczesne porody)[1,2].

Diagnostyka

• brak, lub rzadka owulacja;
• hiperandrogenizm – nadmiar męskich hormonów płciowych;
• rozpoznanie PCOS w obrazie USG.

Objawy

• zaburzenia miesiączkowania;
• niepłodność;
• trądzik;
• otyłość;
• insulinooporność;
• hirsutyzm (nadmierne owłosienie typu męskiego).

Dieta i aktywność fizyczna

Podstawą jest zmiana stylu życia – zbilansowana dieta oraz włączenie aktywności fizycznej. Należy zwrócić uwagę na ograniczenie spożycia produktów o wysokim indeksem glikemicznym. Dieta powinna opierać się na produktach nieprzetworzonych (należy ograniczyć fast food, słodycze). Ograniczenie produktów wysokoprzetworzonych pozytywnie wpłynie na gospodarkę lipidową. Większa ilość błonnika pokarmowego w jadłospisie będzie sprzyjała utrzymaniu odpowiedniej glikemii w organizmie – musimy zwrócić uwagę na spożycie warzyw (nawet do każdego posiłku). Kobiety z nadmierną masą ciała powinny zadbać o zmniejszenie kaloryczności diety, ponieważ obniżenie masy ciała już o 5% może skutkować przywróceniem owulacji[1].

Aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na insulinowrażliwość i wspomaga proces redukcji masy ciała, więc włączenie jej ma istotny wpływ na walkę z PCOS. Obniżenie masy ciała znacznie poprawia profil hormonalny i przywraca cykle menstruacyjne. Należy dopasować indywidualnie odpowiednią formę aktywności i zacząć się ruszać (formą aktywności może być nawet spacer) – minimum 30minut/d.

Suplementacja

Powinna być dopasowana indywidualnie. Suplementy, które warto rozważyć:

• Witamina D – regularnie powinniśmy badać jej stężenie we krwi. Szczególnie należy zadbać o jej suplementację w okresie jesienno-zimowym. Zaleca się, aby przyjmować 800-2000 IU/dziennie. Niedobór witaminy D w organizmie może być związany z występowaniem PCOS, a jej optymalne stężenie może przynieść korzyści w postaci przywrócenia regularnych cykli miesiączkowych oraz płodności[3].
• Kwasy tłuszczowe omega-3 – suplementacja kwasów tłuszczowych omega-3 wpływa korzystnie na organizm, poprawia profil androgenów w zespole PCOS[4].
• Kwas foliowy + NAC (N-acetylocysteina) + inozytol – przeprowadzone badania wykazały skuteczność suplementacji na zmniejszenie objawów PCOS z występującą insulinoopornością i bez niej. Korzyści z suplementacji to przede wszystkim przywrócenie cykli menstruacyjnych i zwiększenie liczby cykli owulacyjnych[5].

Jeżeli występują niedobory wskazanym byłoby uzupełnić suplementację o magnez, cynk, potas oraz wapń.

Podsumowanie

Jedną z najczęstszych endokrynopatii (4-12% kobiet w wieku reprodukcyjnym) jest zespół policystycznych jajników. Diagnoza schorzenia jest dość trudna. Jeżeli masz problemy z miesiączkami, niepłodnością – PCOS może być przyczyną. Jednym z głównych elementów wspomagających leczenie powinna być diametralna zmiana stylu życia. Powinniśmy zadbać o prawidłowe odżywianie oraz włączenie aktywności fizycznej. Dieta powinna opierać się na produktach o niskim i średnim indeksie glikemicznym, pomocna może okazać się także suplementacja, oczywiście indywidualnie dopasowana do pacjenta.

Jeżeli zaobserwowałaś u siebie objawy PCOS i potrzebujesz pomocy, zapraszam do współpracy!

Piśmiennictwo

1. Jakiel G, Robak-Chołubek D, Tkaczuk-Włach J, Zespół policystycznych jajników, Przegląd Menopauzalny 2006; 4: 265-269.
2. Apridonidze ,  Essa  H  p.  a.,  iuorno  M.    j.,  nes-tler  j.  e.,  2005. Prevalence  and  characteri-scics  of  the  metabolic  syndrome  in  women with  polycyctic  ovary  syndrome.  Clin.  Endo-crinol.  Metab.  90,  1929-1935.
3. Thys-Jacobs S, Donovan D, Papadopoulos A, Sarrel P, Bilezikian JP., Vitamin D and calcium dysregulation in the polycystic ovarian syndrome. Steroids. 1999 Jun;64(6):430-5.
4. Phelan N, O’Connor A, Kyaw Tun T, Correia N, Boran G, Roche HM, Gibney J., Hormonal and metabolic effects of polyunsaturated fatty acids in young women with polycystic ovary syndrome: results from a cross-sectional analysis and a randomized, placebo-controlled, crossover trial., Am J Clin Nutr. 2011 Mar;93(3):652-62.
5. Sacchinelli A, Venturella R, Lico D, Di Cello A, Lucia A, Rania E, Cirillo R, Zullo F, The Efficacy of Inositol and N-Acetyl Cysteine Administration (Ovaric HP) in Improving the Ovarian Function in Infertile Women with PCOS with or without Insulin Resistance, Obstetrics and Gynecology International, 2014, 2014:1-5.